Vị trí hậu vệ ghi điểm tại NBA đang thay đổi như thế nào?

Hậu vệ ghi điểm (hay còn gọi là Shooting Guard) từng là vị trí hấp dẫn nhất giải bóng rổ NBA với bất kỳ cầu thủ nào. Nếu như hậu vệ dẫn bóng cần phải khai thác tối đa khả năng ghi điểm từ các vị trí còn lại trên sân thì hậu vệ ghi điểm lại có quyền được cầm bóng và tự cày điểm bằng chính khả năng của mình.

Không chỉ dừng lại ở việc ghi điểm nhiều, các cầu thủ chơi ở vị trí số 2 này còn được phép chơi tấn công một cách sáng tạo.

Tựa lưng rồi ném rổ, qua người để dứt điểm cận rổ hay những cú úp rổ đầy sức mạnh…, tất cả đều nằm trong khả năng của những hậu vệ ghi điểm hàng đầu lịch sử giải bóng rổ nhà nghề Mỹ như Julius “Dr.J” Irving, “His Airness” Michael Jordan hay “The Black Mamba” Kobe Bryant.

Nhưng rồi những chiến thuật bóng rổ hiện đại đã thay đổi tất cả. Giờ đây, việc tấn công và ghi điểm nhiều nhất cho đội không còn là nhiệm vụ chính của hậu vệ ghi điểm nữa.

Bóng giờ đây đã được luân chuyển nhiều hơn xung quanh các vị trí. Riêng với hai vị trí hậu vệ, người hậu vệ dẫn bóng ngày nay cũng có nhiều khoảng không để chơi cá nhân hơn, tự tay họ có thể cầm bóng và ghi điểm. Vì vậy, trong khi vị trí số 1 đang dần được tỏa sáng nhiều hơn, những cầu thủ chơi ở vị trí số 2 lại dần bị trôi vào quên lãng.

Chỉ cần nhìn vào kỳ All-Star vừa qua sẽ thấy vị trí hậu vệ ghi điểm đang thay đổi mạnh mẽ như thế nào. Trong số 11 hậu vệ được chọn, chỉ có 2 hậu vệ ghi điểm thuần là DeMar DeRozan và Klay Thompson. Đây cũng là hai trong số ít hậu vệ ghi điểm thuần còn sót lại tại NBA.

Ngày nay, hai vị trí hậu vệ trên sân không còn được phân biệt bằng khái niệm hậu vệ dẫn bóng hay hậu vệ ghi điểm nữa mà người ta phân biệt bằng tên gọi người cầm bóng chính hoặc người cầm bóng phụ (Primary hoặc Secondary ball handler).

Trong các đội bóng với lối chơi tấn công hiện đại, vị trí cầm bóng phụ sẽ rơi vào tay những cầu thủ không có khả năng lĩnh xướng hàng công, những hậu vệ ghi điểm thuần cổ điển hoặc những chuyên gia có khả năng phòng thủ vòng ngoài tốt.

Vì những lý do trên, các đội bóng không mặn mà việc xây dựng đội hình xung quanh vị trí số 2 nữa. Bên cạnh đó, các hậu vệ ghi điểm cũng không còn là tâm điểm trên thị trường trao đổi hay chuyển nhượng tự do nữa.

Dựa trên các phân tích của The Ringer, liendoanscholar.org xin mang đến 3 cầu thủ hậu vệ ghi điểm đang cố gắng thể hiện và thay đổi mình để có được những vị trí chắc chắn hơn trong tương lai tại NBA.

Kentavious Caldwell-Pope - Hậu vệ ghi điểm chuyên về phòng ngự

Detroit Pistons và Kentavious Caldwell-Pope là hai trong những cái tên mà đội mạnh nhất NBA Golden State Warriors cảm thấy ngán nhất. Không những vì Pistons từng là 1 trong 5 đội ngán chân được Warriors trong mùa giải 73-9 lịch sử, mà KCP còn là cầu thủ duy nhất có thể kèm chết cả Stephen Curry và Klay Thompson trong nhiều lần liên tiếp.

Kentavious Caldweld-Pope là một hậu vệ ghi điểm với khả năng phòng ngự khó ai có thể sánh bằng. Một mình anh có thể thủ cả 3 vị trí từ hậu vệ dẫn bóng, hậu vệ ghi điểm đến tiền phong phụ (thậm chí là cả tiền phong chính với một số đội bóng sử dụng đội hình nhỏ con).

Đặc biệt, Caldwell-Pope có khả năng đọc tình huống tấn công và thoát khỏi người bù (screen) rất tốt. Vì vậy anh là một trong những nhân tố lớn nhất mà Detroit Pistons sử dụng để khắc chế bộ đôi Splash Brothers của Golden State Warriors.

Stephen Curry vừa có khả năng ném xa rất tốt, vừa có tốc độ và thừa sự lắt léo để qua người. Vì vậy HLV Steve Kerr thường sử dụng các chiến thuật bù người để đổi người kèm Klay Thompson (thường là các hậu vệ ghi điểm) sang kèm Stephen Curry để Curry có khả năng tận dụng tốc độ của mình.

Tuy nhiên chiến thuật này không thành công với Kentavious Caldwell-Pope. Anh thường thoát người bù rất nhanh khiến cho Klay Thompson hay cả Kevin Durant và Draymond Green nhiều lần bẫy hụt mình.

Nếu như các cầu thủ của Golden State Warriors có chạy bài thành công để KCP sang kèm Stephen Curry, anh cũng rất thoải mái và sẵn sàng làm cho siêu sao của Warriors bị tắt điện nhờ vào khả năng đeo bám cực kỳ khó chịu (Stephen Curry chỉ thực hiện được 3-8 cú ném và có 3 lần mất bóng trước khi phải chuyển hẳn việc cầm bóng sang cho Kevin Durant).

Mặc dù có khả năng phòng ngự tốt, nhưng Caldwell-Pope lại gặp vấn đề về sự ổn định. Như ở mùa giải vừa qua, chỉ số phòng ngự của anh khá phập phù.

Song song đó, khả năng tấn công vẫn là một dấu hỏi lớn cho Caldwell-Pope trong suốt sự nghiệp 4 năm thi đấu tại NBA của anh (tỷ lệ ghi điểm 39,9%; 13,8 điểm/trận).

Ở mùa giải tới, KCP sẽ đến thi đấu 1 năm cho Los Angeles Lakers nơi mà khả năng phòng ngự của anh chắc chắn sẽ được trọng dụng một cách tối đa.

Dàn cầu thủ hiện nay của Los Angeles Lakers như Brandon Ingram, Jordan Clarkson hay Julius Randle đều có khả năng phòng ngự khá kém. Sự bổ sung mới nhất là Lonzo Ball cũng không thực sự là một chốt chặn đáng tin cậy ở vòng ngoài.

Vì thế Caldwell-Pope chắc chắn sẽ giúp cải thiện các chỉ số phòng ngự của Los Angeles Lakers. Đặc biệt là khi anh sẽ khỏa lấp được lỗ hổng phòng ngự của Lonzo Ball, người dự kiến sẽ đồng hành cùng anh ở phần lớn mùa giải tới.

Lonzo Ball có thể hình hơi ngoại cỡ so với các hậu vệ dẫn bóng, vì vậy anh sẽ gặp khó khăn để đeo bám những PG đầy tốc độ tại NBA như Kyrie Irving, Isaiah Thomas hay John Wall. Nhiệm vụ này sẽ vào tay của Caldwell-Pope, trong khi Ball sẽ luân chuyển sang phòng thủ vị trí SG của đội bạn.

Bên cạnh đó, khả năng tấn công của KCP cũng có thể sẽ được cải thiện ít nhiều. Mùa giải trước tại UCLA, Lonzo Ball đã cải thiện chỉ số tấn công cho tất cả các đồng đội của anh nhờ vào khả năng kiến tạo thiên bẩm và lối đọc trận đấu có một không hai.

Với một cầu thủ đã từng yêu cầu một hợp đồng max như Caldwell-Pope, Los Angeles Lakers sẽ là một nơi hoàn hảo để anh thể hiện giá trị của mình.

Liệu anh có xứng đáng với một hợp đồng Max mà anh từng yêu cầu ở Detroit Pistons ? Màn trình diễn của anh trong mùa giải tới sẽ trả lời câu hỏi này.

Zach LaVine - Hậu vệ ghi điểm tấn công cổ điển

Zach LaVine là một nạn nhân tội nghiệp của HLV Tom Thibodeau tại Minnesota Timberwolves. Anh dự kiến sẽ trở thành một thành viên trong một bộ ba tương lai với Andre Wiggins và Karl-Anthony Towns mà Tom Thibodeau đã xây dựng trong những năm qua.

Tuy nhiên sau một mùa giải thi đấu kém thành công cùng với chấn thương dây chằng ở nửa cuối của mùa giải, Zach LaVine đã bị loại ra khỏi đội và sau đó là bị chuyển đến Chicago Bulls trong thương vụ trao đổi liên quan đến Jimmy Butler.

Trong mắt người hâm mộ, Zach LaVine chỉ đơn thuần là một nhà vô địch Slam Dunk Contest hai lần liên tiếp với nhiều cú úp rổ thần sầu và đầy sức mạnh ngay cả trong trận đấu. 

Tuy nhiên, khả năng của Zach LaVine không dừng lại ở đó. Anh là một tay ghi điểm chơi tương đối hiệu quả và đầy tốc độ. Qua 3 mùa giải tại NBA, tất cả các chỉ số về ghi điểm của LaVine đều được cải thiện, từ số điểm ghi được mỗi trận đến tỷ lệ ghi điểm, tỷ lệ 3 điểm.

Mùa giải vừa qua, Zach LaVine ghi trung bình 18,9 điểm với tỷ lệ ghi điểm 46%. Đây là những con số khá ổn khi phải thi đấu cùng hai tay ghi điểm khác trong đội hình là Karl Anthony-Towns (25,1 điểm/trận) và Andrew Wiggins (23,6 điểm/trận).

Với chiều cao 1m96 không có gì nổi trội so với các hậu vệ ghi điểm khác, LaVine tận dụng tối đa hai điểm mạnh lớn nhất của mình là tốc độ và sức bật để cải thiện khả năng ghi điểm của mình.

Một trong những vũ khí chết người của Zach LaVine chính là khả năng kết hợp giữa những pha dằn bóng đầy tốc độ với những cú nhảy ném chết người. Điều này khiến cho cầu thủ phòng ngự rất khó để đoán trước hướng tấn công mà LaVine sẽ sử dụng.

Cuối cùng, để kết lại khả năng tấn công của Zach LaVine, anh là một tay ném 3 điểm ổn định với tỷ lệ 38,7% và có thể ghi những chuỗi ném liên tục một cách dễ dàng. 

Vậy vấn đề của Zach LaVine là gì để khiến HLV Thibodeau cho anh khăn gói lên đường một cách nhanh gọn như vậy?

Đó chính là khả năng phòng ngự. Với một cầu thủ đầy tốc độ và có sức bật tuyệt vời như Zach LaVine, đáng lý ra anh phải trở thành một trong những cầu thủ chơi công thủ toàn diện nhất NBA. Nhưng sự thật thì LaVine thủ rất tệ, thậm chí tệ đến mức khó hiểu.

Trong hai mùa giải gần đây, anh liên tục để tuột mất người kèm, xoay sở rất kém khi bị bù người và chọn vị trí để tranh cướp bóng khá tệ. Chỉ số phòng ngự của Minnesota Timberwolves là tốt hơn rất nhiều khi không có LaVine ở trên sân.

Mùa giải tới khi thi đấu tại Chicago Bulls, Zach LaVine sẽ trám vào đúng vị trí mà Jimmy Butler để lại, trở thành tay ghi điểm chính của đội.

Dwyane Wade vẫn có thể ghi hơn 18 điểm mỗi trận, nhưng Chicago Bulls không thể nào để một cầu thủ năm nay đã gần 36 tuổi mang gánh nặng ghi điểm trên vai.

Để khai thác được tối đa điểm mạnh và lấp đi phần nào điểm yếu trong phòng ngự của LaVine, Chicago Bulls có thể sẽ phải tìm một chuyên gia về phòng ngự chơi ở vị trí tiền phong phụ và để LaVine thi đấu cùng một hậu vệ cầm bóng chất lượng.

Trong lúc đó, Zach LaVine cũng phải thể hiện bản thân mình. Trước hết là anh cần phải hạn chế đến mức tối thiểu các chấn thương. Mặc dù có tốc độ và sức bật rất khủng khiếp, nhưng LaVine lại có kỹ năng tiếp đất khá tệ. Anh sẽ phải cải thiện về vấn đề này nếu không muốn bước theo vết xe đổ của Derrick Rose.

Về mặt chuyên môn, LaVine cần phải cải thiện ngay khả năng phòng ngự. Anh có thừa tố chất để trở thành một tay phòng thủ tốt, vì vậy anh cần phải đọc tình huống tốt hơn, quan sát trận đấu một cách toàn diện hơn.

Zach LaVine mới chỉ 22 tuổi và cơ hội để anh trở thành một ngôi sao ở vị trí hậu vệ ghi điểm đã đến. Người hâm mộ tại Chicago Bulls đang rất nóng lòng được thấy một trụ cột mới cho đội bóng và Zach LaVine sẽ là cái tên mà họ sẽ đặt trọn niềm tin cho mùa giải tới.

Caris LeVert - Hậu vệ đa năng chơi nhiều vị trí của tương lai

Giống với trường hợp của Malcolm Brogdon, Caris LeVert là một cầu thủ tân binh được rất ít người biết đến.

Caris LeVert là cầu thủ tân binh của Brooklyn Nets. Anh được chọn ở lượt thứ 20 tại NBA Draft 2016 và đang trên con đường trở thành một hậu vệ ghi điểm đa năng nhất tại NBA trong tương lai.

Không chỉ đơn thuần là một hậu vệ ghi điểm, Caris LeVert có khả năng chơi luân chuyển ở cả 3 vị trí là hậu vệ dẫn bóng, hậu vệ ghi điểm và tiền phong phụ.

Và để chơi được ở cả 3 vị trí này, một cầu thủ phải vừa có khả năng điều phối, vừa có khả năng lĩnh xướng hàng công, vừa có khả năng kiến tạo và vừa có khả năng ghi điểm. Không chỉ có cả 4 khả năng trên, Caris LeVert còn có thêm khả năng phòng ngự ở mức độ khá.

LeVert có IQ bóng rổ rất cao với khả năng đọc trận đấu và nhãn quan chiến thuật rất tuyệt vời so với một hậu vệ ghi điểm. Vì vậy anh hay tận dụng chiều cao hơn 2m cùng sải tay siêu dài của mình để chuyền bóng trên đầu hoặc vòng qua các người kèm cho các đồng đội ghi điểm.

Trong các tình huống bù lật (pick and roll) mà Nets hay sử dụng, LeVert thường đóng vai trò người chuyền bóng và tận dụng rất hiệu quả những tình huống này để đưa các đồng đội vào tư thế trống trải. Nhưng chỉ cần một ít khoảng trống xuất hiện, LeVert sẽ đột phá vào bên trong và thực hiện những cú nhảy ném ở cự ly trung bình.

Khả năng của Caris LeVert ở vị trí cầm bóng và kiến tạo sẽ giúp Brooklyn Nets tấn công đa dạng hơn rất nhiều. Vì vậy anh sẽ có số phút thi đấu cực kỳ quý giá trong mùa giải tới, khi mà dàn ngoài của Brooklyn đang trở nên rất chật chội với Jeremy Lin, D’Angelo Russell, Allen Crabbe, Isaiah Whitehead hay DeMarre Carroll.

Một điều đặc biệt nữa khiến Caris LeVert có thể tấn công rất đa dạng đó là khả năng di chuyển và dứt điểm khéo léo ở khu vực dưới rổ. Với chiều cao 2m và không thi đấu quá bùng nổ, nhưng LeVert có tốc độ và khả năng bứt tốc nhanh giúp anh tiếp cận khu vực cận rổ tương đối dễ dàng.

Vào trong khu vực hình thang, một loạt phương thức dứt điểm khác nhau giúp LeVert có đến 65,8% tỷ lệ ghi điểm thành công trong khu vực này, một chỉ số rất cao so với các hậu vệ tại NBA. 

Điểm duy nhất mà Caris LeVert cần phải cải thiện đó là khả năng ném 3 điểm. Mặc dù ném 3 điểm với tỷ lệ đến hơn 40% ở cấp độ đại học, LeVert chỉ thực hiện thành công được 32,1% số quả 3 điểm tại NBA. Trong đó, anh chỉ ném dc 29,1% trong tình huống trống trải hoàn toàn, con số không thể chấp nhận được với một hậu vệ ghi điểm.

Là một cầu thủ không thi đấu quá bùng nổ, Caris LeVert cần phải trở thành một tay ném ổn định để duy trì áp lực của mình lên hậu vệ đối phương nhất là khi anh sẽ có những lúc bị đẩy sang vị trí tiền phong phụ, nơi mà những cầu thủ phòng ngự anh là những tiền phong cao to của đội bạn.

Caris LeVert sẽ rất ghen tỵ với vị trí của Malcolm Brogdon tại Milwaukee Bucks, nơi mà Brogdon được tự do di chuyển ở vị trí hậu vệ dẫn bóng với một tập thể có nhiều cá nhân thi đấu nổi bật xung quanh.

Cả Caris LeVert và Malcolm Brogdon đều là những cầu thủ biểu trưng cho việc NBA đang dần trở nên đa dạng hơn.

Một hậu vệ dẫn bóng (Brogdon) và một hậu vệ ghi điểm (LeVert) đều đã chơi đến 3 vị trí khác nhau trên sân. Vì vậy, một tương lai nơi các cầu thủ không còn gắn liền với những vị trí cố định ở trên sân đang đến gần hơn bao giờ hết.